Η αντίληψη που λέει «όλοι ίδιοι είστε» πληρώνεται ακριβά κι ο λογαριασμός είναι ιδιαίτερα υψηλός για τα προοδευτικά κόμματα, έλεγε τις προάλλες η εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ για θέματα οικονομίας, θέλοντας να δώσει έμφαση στις προσπάθειες που πρέπει να κάνει το κόμμα της, ώστε να αποδείξει τη διαφορετικότητά του από τη ΝΔ. Μπορεί στο ΠΑΣΟΚ να πασχίζουν να δείξουν ότι διαφέρουν, όμως οι προσπάθειες που κάνουν είναι εντελώς ατελέσφορες. Οχι επειδή δεν μπορούν να «επικοινωνήσουν» τη διαφορετικότητά τους, αλλά επειδή κάθε παρέμβαση του ΠΑΣΟΚ και των στελεχών του, αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο. Τη στρατηγική ταύτιση που υπάρχει στα δύο κόμματα, τα οποία έχοντας υιοθετήσει μέχρι κεραίας τους στόχους και τη στρατηγική της ΕΕ και ταυτιζόμενα πλήρως στην πολιτική στήριξης του κεφαλαίου , αδυνατούν πλέον να διαφοροποιηθούν, ακόμα και φραστικά, σε ζητήματα ουσίας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Λ. Κατσέλη, η εκπρόσωπος για θέματα οικονομίας, σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε την προηγούμενη Κυριακή, απαντώντας σε ερώτημα τι διαφορετικό θα κάνει το ΠΑΣΟΚ από τη ΝΔ, από τη φαρέτρα της ...διαφορετικότητας έβγαλε τρεις προτεραιότητες, λέγοντας:

«Πρώτον, αποτελεσματική χρήση του ΕΣΠΑ 2007 - 2013, του αναπτυξιακού νόμου, των εγγυήσεων και των προμηθειών του Δημοσίου για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με αιχμή την Πράσινη Ανάπτυξη.

Δεύτερον, αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση στη βάση προϋπολογισμού επιχειρησιακών προγραμμάτων και ενός σύγχρονου ελεγκτικού συστήματος για τις δαπάνες, τις προμήθειες και τα φορολογικά έσοδα για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων και της κοινωνικής πολιτικής.

Τρίτον, στήριξη της επιχειρηματικότητας με άρση των αντικινήτρων που υπάρχουν, απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου για αδειοδότηση, χωροθέτηση και λειτουργία επιχειρήσεων, και ενεργό προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων».

Αν τα τρία αυτά σημεία διαβαστούν χωρίς κάποιος να γνωρίζει ότι αποτελούν τις προτεραιότητες του ΠΑΣΟΚ, εύκολα θα μπορούσε να τα αποδώσει στον Παπαθανασίου ή στον Αλογοσκούφη, στον Καραμανλή ή στον Παπανδρέου, στον Παπαδημούλη ή στον Δασκαλόπουλο, στον Αλμούνια και ...πάει λέγοντας. Είναι η ίδια ακριβώς φωνή, που με τον ίδιο ακριβώς τόνο, σε Βρυξέλλες, Αθήνα και άλλες πρωτεύουσες, προπαγανδίζει τις σύγχρονες επιδιώξεις της οικονομικής ολιγαρχίας και κάνει την ίδια ακριβώς πλύση εγκεφάλου στους λαούς.

Από την πρώτη, μέχρι και την τελευταία λέξη αυτών των προτεραιοτήτων - προτάσεων του ΠΑΣΟΚ, δεν υπάρχει ούτε ένα γράμμα - ΟΥΤΕ ΕΝΑ - που να αφορά τους εργαζόμενους, που να στοχεύει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που πνίγουν καθημερινά τα λαϊκά στρώματα, που να δίνει διέξοδο έστω και σε ένα καυτό ζήτημα που καίει τα νοικοκυριά των εργαζομένων. Είναι μια τριλογία παροχής δεσμεύσεων και εγγυήσεων προς το κεφάλαιο.

Ο πρώτος στόχος, το ΕΣΠΑ και οι λεγόμενοι αναπτυξιακοί νόμοι, είναι ένας τομέας που ΝΔ και ΠΑΣΟΚ διαγκωνίζονται για το ποιος θα το φέρει καλύτερα σε πέρας. Μόνο που είναι μια ιστορία που αφορά αποκλειστικά την ΕΕ, το μεγάλο κεφάλαιο και τους εκπροσώπους του. Η ΕΕ, λέει ξεκάθαρα, το ΕΣΠΑ «..εξασφαλίζει ότι η συνδρομή από τα Ταμεία συμβαδίζει με τις κοινοτικές στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές για τη συνοχή και προσδιορίζει το σύνδεσμο μεταξύ των κοινοτικών προτεραιοτήτων αφενός και του εθνικού προγράμματος μεταρρυθμίσεων αφετέρου». Από τη στιγμή που οι «κατευθυντήριες γραμμές» απεικονίζονται στη Στρατηγική της Λισαβόνας, σύμφωνα με την οποία, προκειμένου να εξασφαλιστεί η κερδοφορία του κεφαλαίου, έχει προγραμματιστεί το σάρωμα όλων των λαϊκών κατακτήσεων και η ολοκληρωτική ανατροπή των δεδομένων που ισχύουν εδώ και δεκαετίες, η ταύτιση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στην «αξιοποίησή» του είναι μια ακόμα ταύτιση υπέρ του κεφαλαίου και σε βάρος των εργαζομένων. Το υποτιθέμενο όφελος για τους τελευταίους, είναι αυτό που λανσάρεται εδώ και δεκαετίες καπιταλιστικής εκμετάλλευσης: Στο βαθμό που οι κεφαλαιοκράτες κερδίζουν, κάτι θα κερδίσουν και οι εργαζόμενοι, άρα πρέπει να στηρίξουμε τους κεφαλαιοκράτες να κάνουν μπίζνες. Λες και χωρίς τους εργαζόμενους θα μπορούσαν να σταυρώσουν έστω και ένα ευρώ.

Η περιβόητη «πράσινη οικονομία», μέσω της οποίας επιχειρεί το ΠΑΣΟΚ να κάνει τη διαφορά, αποτελεί μια από τις κεντρικές κατευθύνσεις της ΕΕ και των εθνικών κυβερνήσεων, στην προσπάθειά τους να αναπτυχθούν νέοι κλάδοι για επιχειρηματική δράση. Μόνο το τελευταίο διάστημα, η κυβέρνηση της ΝΔ έχει ανακοινώσει μέτρα και προγράμματα για τα φωτοβολταϊκά πάρκα, για ανεμογεννήτριες, για μαζική αντικατάσταση κλιματιστικών κ.λπ. Μόνο που, όπως σημειώνει και ο Αλ. Παπαδόπουλος του ΠΑΣΟΚ, είναι κοροϊδία να εναποθέτονται τα πάντα στην «πράσινη οικονομία», αφού «μόνο συμπληρωματικό ρόλο μπορεί να παίξει», μια και «το σύνολο των οικονομικών δραστηριοτήτων που συνδέονται με την πράσινη οικονομία και το περιβάλλον, δεν καλύπτουν πάνω από το 3% της συνολικής απασχόλησης».

Ο δεύτερος στόχος, που είναι και ο πλέον πολυσυζητημένος, δεν αποδεικνύει απλά τη στρατηγική ταύτιση των δύο κομμάτων, αλλά και την υιοθέτηση ίδιας φρασεολογίας, για μια σειρά ρυθμίσεις, βαθιά αντιλαϊκές και αντιδραστικές. «Αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση», είναι η υιοθέτηση πολιτικών και μέτρων, ώστε το δημόσιο έλλειμμα να κινείται στα όρια του 3% του ΑΕΠ, όπως προβλέπεται από το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Αυτό που ΘΑ κάνει το ΠΑΣΟΚ, το κάνει ήδη η ΝΔ, χαρακτηρίζοντάς το «αποτελεσματική δημοσιονομική διαχείριση», «νοικοκύρεμα» κ.ο.κ. Τι σημαίνουν αυτά για τους εργαζόμενους, το βιώνουν εδώ και είκοσι χρόνια, με κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Δημοσιονομική ισορροπία στον καπιταλισμό, σημαίνει πολιτική λιτότητας για τους πολλούς, ώστε να εξασφαλίζονται κεφάλαια και πόροι για τους λίγους. Σημαίνει σταδιακή περιστολή δικαιωμάτων και κατακτήσεων. Σημαίνει κατάργηση όποιου ίχνους κοινωνικού κράτους έχει απομείνει. Σημαίνει ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, ανατροπές στη φιλοσοφία της συνταξιοδότησης.

Η ταύτιση, όμως, του ΠΑΣΟΚ με τις πλέον συντηρητικές δυνάμεις της ΕΕ, φαίνεται και από την ευκολία με την οποία πλασάρει τα ονομαζόμενα «επιχειρησιακά προγράμματα». Στο ΠΑΣΟΚ γνωρίζουν πολύ καλά - άλλωστε αυτοί τα πρωτοεφάρμοσαν στη χώρα - ότι πίσω από το εύηχο της διατύπωσης, κρύβεται η ίδια η αξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας δημόσιων οργανισμών, επιχειρήσεων και υπηρεσιών. Κρύβεται η αντίληψη που λέει ότι σ' ολόκληρο το δημόσιο τομέα, ακόμα και στις υπηρεσίες Υγείας, πρέπει να ισχύουν τα ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια. Να υπάρχει, δηλαδή, μετρήσιμο οικονομικό όφελος, από τη λειτουργία τους. Δε φτάνει η κρατική χρηματοδότηση για το νοσοκομείο; Η διοίκησή του πρέπει να καταρτίσει «επιχειρησιακό πρόγραμμα», για να λύσει το πρόβλημα. Με ποιο τρόπο; Να αποκτήσει ειδικές σχέσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες, να αυξήσει τα απογευματινά και προσοδοφόρα ιατρεία, να θεσπίσει ειδικό εισιτήριο για κάποιες κατηγορίες πολιτών κ.λπ. Λείπουν κονδύλια από το Πανεπιστήμιο; Η πρυτανεία να καταρτίσει «επιχειρησιακό πρόγραμμα», να βάλει κι άλλες ιδιωτικές εταιρείες στο χώρο της έρευνας, να κάνει συμπράξεις με επιχειρηματικούς ομίλους. Κι όταν δε γίνεται; Ε, τότε κάποια Τμήματα και Σχολές μπορεί και να κλείσουν.

Αυτό που λέει ότι θα κάνει το ΠΑΣΟΚ, η ΝΔ το έχει ενσωματώσει στην ελληνική νομοθεσία και ήδη, πριν από ένα δεκαήμερο, στάλθηκε στους εποπτευόμενους οργανισμούς και υπηρεσίες να καταρτίσουν προϋπολογισμό και να συνυποβάλουν, μαζί με αυτόν, και τα σχετικά «επιχειρησιακά προγράμματα».

Η υποκρισία - και της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ - αναβλύζει όταν αναφέρονται στον τρόπο που θα χρησιμοποιηθούν τα κονδύλια που ...εξοικονομούνται από το κόψε - κόψε των εργαζομένων. Λένε, και οι δύο, ότι θα χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις - πάλι τζάμπα λεφτά στο κεφάλαιο και από τους δύο - και συμπληρώνουν και την «κοινωνική πολιτική». Μόνο που αυτό το «κοινωνική πολιτική» και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ το έχουν προσαρμόσει στις σύγχρονες ανάγκες του κεφαλαίου, σύμφωνα με τις οποίες μια πολιτική, για να έχει αποτελέσματα, πρέπει να είναι «στοχευμένη» και να αφορά «εξειδικευμένες ομάδες» του πληθυσμού. Να μην απευθύνεται, δηλαδή, σε ολόκληρες ομάδες εργαζομένων, ή πολύ χειρότερα σε όλους τους εργαζόμενους, αλλά μόνο σε εκείνους που αντιμετωπίζουν το φάσμα της απόλυτης φτώχειας και της περιθωριοποίησης.

Ο τρίτος στόχος του ΠΑΣΟΚ δε χρειάζεται κάποιο σχόλιο. Αποτελεί το πάγιο, από το 2000, αίτημα της ΕΕ και των εκπροσώπων κεφαλαίου - πολυεθνικών, που αξιώνουν μ' ένα τους νεύμα να γίνεται η δουλειά τους, γι' αυτό και απαιτούν να μπορούν αμέσως, να στήνουν οπουδήποτε και να λειτουργούν τις επιχειρήσεις τους.

Το ΠΑΣΟΚ, φέροντας το βάρος της ...απόδειξης της διαφορετικότητάς του πιο έντονα από τη ΝΔ, μπορεί να ανεβοκατεβάζει, ανάλογα με την περίσταση, τους τόνους της φραστικής κριτικής που κάνει στην κυβέρνηση, στο «διά ταύτα», όμως, η αδυναμία του είναι εμφανέστατη. Μέχρι στιγμής, πέρα από τις γενικολογίες περί της «πράσινης ανάπτυξης» και τις άνευ περιεχομένου αοριστολογίες για «περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη», το ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά όχι μόνο στηρίζει την κυβερνητική πολιτική, αλλά και οι προτάσεις που διατυπώνει είναι προτάσεις στο πνεύμα της πολιτικής της ΝΔ. Αυτό είναι το φυσικό επακόλουθο της ενιαίας στρατηγικής που έχουν και τα δύο κόμματα, στα πλαίσια της αποδοχής τους της πολιτικής, των αρχών και των κατευθύνσεων της ΕΕ. Πολιτική που είναι «κομμένη και ραμμένη» στις αξιώσεις του μεγάλου δυτικοευρωπαϊκού κεφαλαίου και της οποίας στόχος είναι η απόλυτη ικανοποίησή τους.

Χαρακτηριστική, από αυτήν την άποψη, είναι και η συζήτηση που έγινε στη Βουλή την προηγούμενη Τετάρτη. Το ΠΑΣΟΚ, θέλοντας να δείξει τη διαφορετικότητά του από τη ΝΔ, κατέθεσε πρόταση νόμου για την «ενίσχυση των εισοδηματικά ασθενέστερων στρωμάτων», ωστόσο το μόνο που κατάφερε ήταν να αποδείξει, για μια ακόμα φορά, την ταύτισή του με τη ΝΔ, η οποία στην πραγματικότητα είναι ταύτιση και των δύο με τις επιλογές και τις κατευθύνσεις του μεγάλου κεφαλαίου και της ΕΕ. Γιατί το λέμε αυτό; Μα επειδή εκείνο που πρότεινε το ΠΑΣΟΚ - για να δείξει όπως είπαμε τη διαφορετικότητά του - ήταν η χορήγηση επιδόματος θέρμανσης (300, 400 και 500 ευρώ, ανάλογα την περιοχή) και η καταβολή έκτακτου εφάπαξ «επιδόματος αλληλεγγύης» από 500 έως 1.300 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, σε όσους έχουν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 10.500 ευρώ. Το ΠΑΣΟΚ, δηλαδή, πρότεινε μια παραλλαγή των αντιλαϊκών μέτρων που έχει ήδη ανακοινώσει η ΝΔ και τα οποία υποτίθεται πως είχε καταγγείλει και το ΠΑΣΟΚ. Η ...διαφορά τους έγκειται στο ότι το επίδομα θέρμανσης της ΝΔ είναι μέχρι 200 ευρώ και το «επίδομα αλληλεγγύης» μέχρι 700 ευρώ. Το κύριο στην υπόθεση, όμως, δεν είναι αν θα κοροϊδέψεις τους εργαζόμενους και θα αποπροσανατολίσεις την κοινωνία ολόκληρη με 100 ή με 500 ευρώ διαφορά. Το κύριο είναι ότι η ΝΔ «κόβει» και το ΠΑΣΟΚ «ράβει» το ίδιο ακριβώς κουστούμι. Τα κουστούμι της παρατεταμένης και διευρυνόμενης ανέχειας των εργαζομένων και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, ανέχεια την οποία θα ρεγουλάρουν αυτοί με τα επιδόματα φτωχοκομείου, ανάλογα με τις ανάγκες και τις αντοχές του κεφαλαίου.

Είναι ολοφάνερο ότι ανεξάρτητα από την ακριβή φρασεολογία που ακολουθούν, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ συμφωνούν απόλυτα στην εφαρμογή της ακραίας αντιλαϊκής οικονομικής πολιτικής, όπως αυτή υπαγορεύεται από τη Στρατηγική της Λισαβόνας και τα προγράμματα Σταθερότητας και Ανάπτυξης της ΕΕ. Συμφωνούν με την πολιτική των αντιλαϊκών μεταρρυθμίσεων και της οικονομικής στήριξης του κεφαλαίου, αναγνωρίζοντας στην επιχειρηματικότητα και το κέρδος την ιδιότητα της κινητήριας δύναμης της κοινωνίας. Συμφωνούν στην ανάγκη παραπέρα περιορισμού των κρατικών δαπανών, στο όνομα της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων. Συμφωνούν στην προοπτική ακόμα περισσότερων ανατροπών στις εργασιακές σχέσεις και στο συνταξιοδοτικό σύστημα. Συμφωνούν με τις αντιδραστικές αλλαγές που δρομολογούνται στον τομέα της Υγείας και της Παιδείας. Στο μόνο που διαφωνούν, είναι ποιος θα είναι στην κυβέρνηση και ποιος θα νέμεται την εξουσία!